Nội dung bài học

I- ĐỊNH NGHĨA, PHÂN LOẠI, DANH PHÁP

1. Định nghĩa

Axit cacboxylic là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm cacboxyl (−COOH liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc nguyên tử hiđro).

Nhóm được gọi là nhóm cacboxyl, viết gọn là −COOH.

2. Phân loại

* Nếu nhóm cacboxyl liên kết trực tiếp với nguyên tử hiđro hoặc gốc ankyl thì tạo thành dãy axit no, mạch hở, đơn chức, công thức chung là C_nH_2n+1COOH, gọi là dãy đồng đẳng của axit fomic (HCOOH), thí dụ: CH₃COOH (axit axetic), CH₃CH₂COOH (axit propionic),...

* Nếu gốc hiđrocacbon trong phân tử axit có chứa liên kết đôi, liên kết ba thì gọi là axit không no, thí dụ : CH₂=CHCOOH,CH≡C−COOH,...

* Nếu gốc hiđrocacbon là vòng thơm thì gọi là axit thơm, thí dụ: C₆H₅−COOH (axit benzoic),...

* Nếu trong phân tử có nhiều nhóm cacbonyl (−COOH ) thì gọi là axit đa chức, thí dụ: HOOC−COOH (axit oxalic), HOOCCH₂COOH (axit malonic),...

3. Danh pháp

Theo IUPAC, tên của axit cacboxylic mạch hở chứa không quá 2 nhóm cacboxyl được cấu tạo bằng cách đặt từ axit trước tên của hiđrocacbon tương ứng theo mạch chính (mạch chính bắt đầu từ nguyên tử C của nhóm −COOH) rồi thêm vào đó đuôi oic.

Tên thông thường của các axit có liên quan đến nguồn gốc tìm ra chúng nên không có tính hệ thống (bảng 9.1)

Bảng 9.1. Tên một số axit thường gặp

II - CẤU TRÚC VÀ TÍNH CHẤT VẬT LÍ

1. Cấu trúc

Nhóm −COOH được hợp bởi nhóm cacbonyl (>C=O) và nhóm hiđroxyl (−OH) vì thế nó được gọi là nhóm cacboxyl. Tương tác giữa nhóm cacbonyl và nhóm hiđroxyl làm cho mật độ electron ở nhóm cacboxyl dịch chuyển như biểu diễn bởi mũi tên ở hình 9.2a

Hệ quả là nguyên tử hiđro ở nhóm −OH axit trở nên linh động hơn ở nhóm −OH ancol, phenol và phản ứng của nhóm >C=O axit cũng không còn giống như của nhóm >C=O anđehit, xeton.

2. Tính chất vật lí

Ở điều kiện thường, tất cả các axit cacboxylic đều là những chất lỏng hoặc rắn. Điểm sôi của các axit cacboxylic cao hơn của anđihit, xeton và cả ancol có cùng số nguyên tử cacbon. Nguyên nhân là do sự phân cực ở nhóm cacboxyl (hình 9.2a) và sự tạo thành liên kết hiđro liên phân tử ở axit cacboxylic. (hình 9.3)

Axit cacboxylic cũng tạo liên kết hiđro với nước và nhiều chất khác. Các axit fomic, axetic, propionic tan vô hạn trong nước. Khi số nguyên tử C tăng lên thì độ tan trong nước giảm.

Mỗi axit cacboxylic có vị chua riêng biệt, thí dụ axit axetic có vị chua của giấm, axit xitric có vị chua chanh, axit oxalic có vị chua của me, axit tactric có vị chua của nho ,..

Đánh giá

Bài 60. Axit cacboxylic: Cấu trúc, danh pháp và tính chất vật lí

Tổng số sao của bài viết là: 5 trong 1 đánh giá

Xếp hạng: 5 / 5 sao

Phương trình hóa học

Bài học này không có phương trình hóa học nào liên quan

Bài 60. Axit cacboxylic: Cấu trúc, danh pháp và tính chất vật lí

Biết định nghĩa, phân loại và danh pháp của axit cacboxylic. Hiểu mối liên quan giữa cấu trúc của nhóm cacboxyl và liên kết hiđro ở axit cacboxylic với tính chất vật lí và hoá học của chúng.

Nội dung bài học

I- ĐỊNH NGHĨA, PHÂN LOẠI, DANH PHÁP

II - CẤU TRÚC VÀ TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Đánh giá

Phương trình hóa học

Xem Sách Giáo Khoa Trực Tuyến

Bài học khác trong Sách Giáo Khoa Hóa Học Lớp 11 Nâng Cao

Nội dung SGK ở cấp học khác

Nhà Tài Trợ

Các sản phẩm của Be Ready Education

Tiện ích Hoá Học

Kết nối cộng đồng

Phân loại phương trình

Về Từ Điền PTHH

Ứng dụng điện thoại